Begraven en/of cremeren in Thailand
Ik had oorspronkelijk al een tijdje gepland om 28 februari naar Thailand te gaan. Op 2 maart 2010 zouden mijn ouders 50 jaar getrouwd zijn. Ik had ze niet verteld dat ik geboekt had, dat moest dus een verrassing worden. Ik had bedacht een verrassingsfeestje te houden in de pinocchio bar in Soi Post Office in Pattaya. De eigenaar, Riny, is een goede vriend van mijn ouders. Ook wilde ik het Songkran festival in Pattaya weer vieren. Omdat dit medio april altijd gevierd wordt, zou ik dus bijna 2 maanden vakantie vieren.
Helaas mocht mijn vader deze mijlpaal net niet halen. Hij kwam afgelopen zaterdag 6 februari 2010 te overlijden in zijn hotel in Pattaya. Hierdoor zag ik mij genoodzaakt eerder naar Pattaya te gaan.
Omdat ik al geboekt had, hoopte ik de vertrekdatum simpel te kunnen vervroegen. Maar ik had zo'n goedkoop ticket, slechts 635 euro, dat ik hier absoluut geen wijzigingen aan mocht aanbrengen. Ook mocht ik geen enkele reis boeken en dan met de oorspronkelijke reis de terugreis maken. Die reis heb ik ten slotte betaald, die stoel is van mij. In de voorwaarde, wie leest die nou?, staat dat wanneer er van de heenreis geen gebruik wordt gemaakt, de terugreis automatisch geannuleerd wordt.
Dus toen maar een retour zoeken, voor 2 weken. Omdat Nok, mijn ex-vrouw, ook mee wilde kon dat wel. Zij spreekt alleen Thais en Nederlands en wil nooit alleen een reis maken met een tussenstop ergens in de wereld. Dus dacht dan ga ik mee terug en een paar dagen later maak ik weer gebruik van mijn oorspronkelijke ticket. Het is ten slotte betaald. En ik sluit nooit een annuleringsverzekering af. De retours (non-stop) waren erg duur. Schappelijker, rond de 1000 euro, waren de retours met een tussenstop.
Via de websites cheaptickets.nl/ en vliegtarieven.nl/ zocht ik op reizen vertrek op woensdag 10 februari en retour woensdag 24 februari. Beide sites kwamen met een reis met Malaysia Airways. Nog onder de 1000 euro. Bij vliegtarieven.nl/ moest ik zeer veel gegevens invullen om uiteindelijk het totaal bedrag te krijgen. Deze bleek zo'n 20 euro duurder uit te komen dan bij cheaptickets.nl/. Voor precies de zelfde vluchten. 2 * 20 = 40 euro. Dus ik ga verder met cheaptickets.nl/. na het verder invullen van mijn gegevens bleek deze vlucht al volgeboekt te zijn. Dus ik verder zoeken. Toen kwam ik uit op Thai Airways voor 2200 euro (2 personen). Deze reis heb ik geboekt.
Zo'n 2 uur later werd ik gebeld door vliegtarieven.nl/ (had ten slotte ook mijn telefoonnr ingevuld in die 1e fase) of er een probleem was opgetreden tijdens mijn boeking. Ik had voor de betaling (het overschakelen naar de bank om via ideal de betaling te doen) afgehaakt. Dus heb hen verteld dat zij duurder waren dan de andere site. Maar die site gaf aan dat de vlucht al vol geboekt was. Er werd mij toen verteld dat de reis via hen nog steeds te boeken was. Raar. Maar ik had ten slotte al een andere vlucht geboekt, dus kon niet meer op een eventuele aanbieding van hun ingaan.
Op woensdag 10 februari vertrok ik al zeer vroeg samen met Nok richting metro Zuidplein. De avond tevoren werd weer (weliswaar) lichte sneeuwval aangekondigd, maar velen hadden die aankondiging blijkbaar aangegrepen om ook vroeg de deur uit te gaan. Zodoende was het zo vroeg al aardig druk op de weg, waar in een rustig tempo gereden werd. Deed ongeveer 2* zo lang over de rit naar Zuidplein dan op een normale dag.
Na de rit met de metro, er schijnt trouwens een nieuwe metrolijn te zijn vanaf station Stadhuis naar Den Haag) kwamen we om 7.10 uur aan op Rotterdam CS. Alle treinen bleken zeker 5 minuten vertraging te hebben. Goed dat ik op tijd van huis ben gegaan. En de rit met de trein, hoewel een paar minuten vertraging ging wel zo voorspoedig dat we om 8.15 uur op Schiphol waren.
Ik had in mijn hoofd dat het vliegtuig naar Frankfurt (met Lufthansa) om 12.00 uur zou vertrekken. Dus zouden we ongeveer 3 kwartier te vroeg zijn voor de check-in. Maar toen ik onze vlucht op zocht op de vertrekschermen bleek deze er helemaal niet tussen te zitten. Na controle op mijn E-ticket bleek dat het vertrek pas om 18.20 uur zou plaats vinden. Ik denk dat die 12.00 uur de vlucht met Malaysia Air was.
We hebben op ons gemak ergens wat gegeten en gedronken en nadat rond 11.00 uur onze vlucht op de borden verscheen en we wisten waar we konden inchecken zijn we daar naar toe gegaan. Het was er niet druk en toen ik vroeg of we de koffers vast konden inchecken, konden we zelfs op een vlucht eerder naar Frankfurt gezet worden. Vanwege het weer was er veel vertraging al opgelopen. En deze eerdere vlucht ging ook met een half uur vertraging op weg. Nadat iedereen eindelijk zat in het vliegtuig, begon deze naar de startbaan te taxien, die ging erg langzaam, kreeg de indruk dat we achter de strooiwagen zaten. Hoopte dat de vlucht sneller ging en dat we niet de hele vlucht achter het strooivliegtuig zaten.
Om 16.30 uur landen we in Frankfurt en moesten we op zoek naar de balie voor de instapkaart voor de vlucht naar Bangkok met Thai Airways. Vlak na aankomst in Frankfurt waar minder sneeuw lag dan in Nederland, begon het ook hier te sneeuwen, wat me beducht maakte voor vertraging met de volgende vlucht.
De vlucht van Frankfurt naar Bangkok vertrok ook met enige vertraging, en dus waren we ook iets later dan gepland geland in Bangkok. Nadat we door de immigratie waren gekomen en de koffers hadden gehaald, gingen we naar de uitgang waren we al snel mijn moeder en haar chauffeur, Wat, vonden.
Moeder had enige papieren en kleren van mijn vader bij zich. We gingen eerst naar het Forensisch departement in Bangkok, het politie ziekenhuis. Uit de papieren die moeders bij zich had, afdrukken van de website van NVTPattaya (onderwerp: draaiboek bij overlijden) bleek dat iedere buitenlander die waar ook in Thailand overlijdt naar dit ziekenhuis wordt gebracht. Er werden hier papieren overhandigd aan personeel van dit ziekenhuis en de kleren waarin mijn vader gecremeerd gaat worden. Met de papieren die we terug kregen moesten we naar de Nederlandse ambassade. Het was inmiddels wel 15.30 uur, dus terwijl we onderweg waren, even gebeld, uitgelegd waarom we kwamen, gelukkig een Nederlands sprekende dame aan de lijn en we konden tot 16.00 uur nog terecht. 5 minuten later waren we er. De portier wist alleen van niets, dus nog eens bellen, de telefoon aan de portier overhandigd en we mochten toen alsnog naar binnen. Hier kregen we weer nieuwe papieren mee, die weer naar het ziekenhuis moesten. De papieren die we van het ziekenhuis kregen, overlijdensakte moesten naar de politie in Pattaya en daarna naar het gemeentehuis van Pattaya. Daarna moest de overlijdensakte vertaald worden in Engels door een gecertificeerd bureau en gelegaliseerd weer door de Nederlandse ambassade.
In het ziekenhuis bleek dat mijn vader de meegebrachte kleren reeds waren aangetrokken. Toen heb ik hem dus nog even gezien. En het betalen van de eerste bedragen, waarvoor? Weet het niet meer. Het was een bedrag van 1500 Baht en 15000 Baht. Moest dus wel eerst effe pinnen. Maar aan de overkant was een ATM, dus dat was geen probleem. Daarna op weg naar Pattaya. Onderweg met zijn vieren eerst nog gegeten en tegen 21.00 uur waren we in Pattaya, bij de The Box, het pension waar mijn ouders altijd verblijven.
De volgende dag zouden we met de papieren naar politiebureau en gemeentehuis gaan, maar dit werd door On, de bazin van The Box, gedaan. Dus hoefde we ons daar niet mee te bemoeien. Ook het aanmelden van de komst van mijn vader bij de tempel werd verzorgd. Op zaterdag hadden we een rustige dag en zijn we naar het strand gegaan. In de loop van de dag arriveerde ook de familie van Nok. We hebben 2 kamers bij geboekt bij The Box en eentje in Tophouse, mijn hotel.
Op zondagmiddag gingen we wat voorbereidingen doen voor de komst van mijn vader. Moeder bleef op haar kamer. Er moest ook voor koffie, thee en water en wat te eten gezorgd worden. Dus daarvoor zijn we naar The Big C gegaan. De familie maakte eten klaar, er werden tafels en stoelen neergezet voor gasten. Er werden enveloppen gevuld met 200 Baht. Een voor elke monnik die later die dag aan een ritueel mee deed. De enveloppen werden aan bloemen vastgemaakt.
Vader zou rond 18.00 uur aankomen bij de Wat Chaimonkol op Pattaya Tai,. Dus ben ik niet de hele dag bij de tempel rond gaan hangen. Heb even een ananassap aan het strand gedronken en ben daarna een internetcafe binnen gestapt. Terwijl ik een berichtje zat te tikken werd ik gebeld, vader was net aangekomen. Het was toen nog geen 15.00 uur, dus hij was vroeg. Dus ik weer terug naar de tempel. Mijn moeder was inmiddels ook opgehaald.
Vader lag in zijn kist en die werd opengemaakt. Moeder wilde niet meer kijken en van haar mocht de kist dichtblijven. Maar vader moest overgezet worden naar een andere kist met koeling die op een verhoging stond. Gelukkig waren er enkele mannen die konden helpen tillen.
Voordat vader in die gekoelde kist ging moest een ieder aanwezig een beetje parfum uit een flesje over hem heen gieten. Het flesje moest helemaal leeg. Door een monnik werd er een koord aan hem gebonden zodat er nog kontakt was. Daarna moesten we vader de kist in schuiven.
Er moest ook voor koffie, thee en water en wat te eten gezorgd worden. Dus daarvoor zijn we naar The Big C gegaan. De familie maakte eten klaar, er werden tafels en stoelen neergezet voor gasten. Er werden enveloppen gevuld met 200 Baht. Een voor elke monnik die later die dag aan een ritueel mee deed. De enveloppen werden aan bloemen vastgemaakt.
Later tegen de avond kwamen de monniken, 4 stuks. Ze gingen zitten op een speciaal voor hun gereserveerde plaats in kleermakerszit. En de ceremoniemeester begon het gebed. Later namen de monniken dit over. Wat er dus gezegd werd, weet ik niets van. Beschouw dat altijd als een soort van Boeddhistisch latijn. Tijdens het gebed, zaten mensen gewoon te praten. Sommigen Nederlanders vonden dat eigenlijk niet zo netjes, maar de Thais, beschouwden het als normaal. Gewoon cultuurverschil. Kung, vriendin van Nok, bleek vroeger goed opgelet te hebben, want ze kon alle teksten bleek tijdens het gebed. Tijdens het gebed legde de ceremoniemeester een cadeau en een bloem met enveloppe voor elke monnik. Aan het eind van de ceremonie moest aan ieder van de monniken dit aangereikt worden. Daarvoor werd gewoon familie aangewezen, zoals moeder en ik en Nok en nog iemand.
Achteraf kreeg ik pas door wat deze avond was. Het was het condoleren van de familie.
Op het bord bij The Box, hing onder het dagmenu de mededeling over de ceremonie die op maandag plaats zou vinden bij de tempel. Moeder zou om 10.00 uur de monniken eten geven en om 15.00 uur vond de crematie dan plaats. In de loop van de dag werd de tijd van de crematie verplaatst naar voren, naar 13.00 uur. Mij leek dat geen bezwaar, dan zou het hele gebeuren in de warmte ook voor de belangstellenden allemaal niet zo lang duren. Dit zorgde voor een hoop consternatie, want velen moesten nu opgebeld worden om dit te vertellen. De meeste zouden namelijk alleen de crematie ceremonie bij wonen en niet de gehele plechtigheid. Moeder was hier zeer boos over. En een aantal mensen was daardoor te laat bij de crematie aanwezig.
De volgende morgen vroeg was de familie het eten gaan klaarmaken voor de monikken die 's ochtends weer een ritueel zouden uitvoeren. In de loop van de ochtend ben ik met Nok's vader nog effe naar een benzinestation even verderop gereden om 3 jerrycans met brandstof te vullen voor de crematie.
Voor het eten was er een gebed. De ceremoniemeester ging voor. Kung, weer, gaf antwoord op vragen die gesteld werden. Herkende op een gegeven moment dat ze vader bij naam noemde, voornaam en achternaam. tijdens dit gebed werden, eten en weer een bloem met enveloppe neergelegd. Voor deze ceremonie waren 10 monikken aanwezig. De schalen met eten moeten een voor een opgetild worden en aangeboden worden aan de monniken. De monniken wisten goed dat we vaak niet goed snapten wat van ons verwacht werd en zij hielpen dus. Het was geen strakke organisatie.
Ook vader kreeg eten. Ik moest op de kist kloppen en vader roepen te komen eten.
Na het eten werd vader uit de gekoelde kist gehaald, ook hiervoor was gelukkig ruim voldoende hulp aanwezig, en moest vader weer in de kist gelegd worden waarin hij uit Bangkok gekomen is. Gezamenlijk hebben we de kist daarna op een kar gelegd en werden er 3 rondjes om de oven gelopen. Een monnik voorop die de lijn die aan vader vast zat meevoerde en moeder, ik en nog een paar liepen mee dit koord ook vasthoudend. Moeder liep met de foto van vader achter de monnik. Ik liep daar achter met eten. Iedereen aanwezig liep mee.
Hierna moest vader de oven in. Voor dat hij daadwerkelijk de oven ging werd de kist weer opengemaakt en mocht een ieder een bloemetje in zijn kist leggen. Daarna ging het deksel er weer op en werd de kist de oven in geschoven en de oven aangezet.
De meeste aanwezigen verlieten het tempelcomplex weer. En ook moeder werd teruggebracht naar The Box. Daar hebben we nog effe deze bijzondere ceremonie die we zojuist hebben bijgewoond nabesproken.
Later ben ik weer terug naar de tempel gegaan om de as van vader op te halen. Ook hier kwam weer een kleine ceremonie aan te pas. Er moesten bloemen over de as (rode en gele) van vader gestrooid worden. Ook ging er weer een flesje parfum over de as heen. Weer een bloem met enveloppe voor een monnik die deze ceremonie deed, daarna ging de as in de urn. De urn bleek te klein, was ook overduidelijk, voor alle as. De overige as ging in een doek.
Alles werd in de auto geladen en we gingen op weg naar Pratchinburi, naar Nok's huis.
De volgende morgen liep ik even rond over het dorpsweggetje. Op het kale terrein naast het terrein van de familie, was een man al druk aan het werk met het opscheppen van zand. Dat zand leek bestemd voor het ophogen van de muur rondom het terrein van de familie. Er werden ook al snel enige stenen aangevoerd en uitgeladen.
Even later gingen we naar een kleine tempel aan de rivier bij Pratchinburi. Hier werd de as in het doek, zonder te openen te water gelaten. Ik had verwacht dat het nog even op het water zou blijven drijven, maar het doek zonk meteen in de rivier.
Hierna zijn we naar een werkplaats gereden, waar mensen bezig waren met het bouwen van die kleine geesthuisjes die je bij bijna elk huis in Thailand tegen komt. Voor zo'n 4000 Baht werd er een huisje aangekocht en deze dou ook bezorgd worden.
Nadat we nog ergens gestopt zijn om iets te eten, zijn we weer naar huis gereden, waar de tempel inmiddels al bezorgd was. Nu bleek ook dat de vanmorgen aangevoerde stenen niet bestemd waren voor het ophogen van dat muurtje, maar voor de ondergrond waar de tempel op geplaatst moet worden.
Vroeg in de middag ben ik samen met Nok weer terug naar Pattaya gereden.
Een week na de crematie zijn we weer terug in Pratchinburi bij Nok thuis voor het plaatsen van de urn in het tempelhuisje. Op de dag van deze gebeurtenis is men al vroeg in de weer. Om 4 uur in de ochtend gaat Nok met enige familieleden naar de markt voor eten en drinken. Daarna moet dit allemaal klaar gemaakt worden. Rond 8 uur komen de monniken. In huis zijn alle meubelen aan de kant geschoven zodat er een grote vrije ruimte is waar allen kunnen plaats nemen. Op de grond natuurlijk.
De monniken zeggen een gebed op. Ondertussen wordt eten en drinken voor ze klaar gelegd. Ook weer een bloem met enveloppe met inhoud. Na het eten moet ik de urn oppakken. Nok heeft de fot van vader. We zijn middels een witte lijn verbonden aan een paar monniken die voor ons lopen. We lopen vanuit het huis naar de tempel die geplaatst is, waar de urn van vader in geplaatst wordt. We maken weer 3 rondjes om het tempeltje heen, waarna na een gebed, de urn met een beetje geld en water om te drinken in het binnenste van het tempeltje geplaatst wordt. Hierna is alles voorbij.
De monniken gaan terug naar hun tempel en wij mogen eindelijk ook gaan eten. En drinken.
Begrafen en/of cremeren in Thailand
Achteraf het hele gebeuren beschouwend komt het erop neer dat het begraven en/of cremeren van mensen niet uitbesteedt kan worden. Alles tot in de kleinste details zullen zelf verzorgd moeten worden. Ik ga hier een opsomming doen van wat zoal geregeld en dus ook betaald dient te worden.
![]() | Papieren. De
doktersverklaring van het onderzoek in bangkok. Politierapport akte van overlijden |
![]() | Kist |
![]() | tempel met ruimte voor het opslaan van de (gekoelde) kist van de overledene. |
![]() | eten en drinken voor monniken belangstellende bezoekers. |
![]() | Urn (in geval van crematie) |
![]() | Bloemen |
![]() | Brandstof (nodig voor crematie) |
![]() | Aantal monniken voor de condoleance ceremonie |
![]() | Monniken voor de crematie |
![]() | Nachtwaker voor de overnachting van de overledene in de ontvangstruimte bij de tempel. |
![]() | Tempel voor het plaatsen van de urn (vergelijkbaar met de grafsteen) |
Hoe duur het een en ander wordt, kun je zelf
redelijk bepalen.
Er kan uit een aantal verschillende soorten kisten en urnen, van verschillende
prijsklasse gekozen worden.
Bloemen zijn ook afhankelijk van hoeveelheid en ook hier kun je keuzes maken uit
verschillende prijsklassen.
Evenals monniken, iedere monnik krijgt namelijk een bloem met een gevulde
enveloppe. wij deden in iedere enveloppe 200 Baht.
De nachtwaker kreeg 300 Baht.
Onze grafsteen (tempel kostte bij ons bijna 4000 Baht, daar kwam nog 3000 Baht
bij voor de steen met naam, geboortedatum en overlijdensdatum bij).
Neem je de urn mee naar huis, kun je voor andere
kosten komen, in verband met het meenemen van de urn.
Achteraf heb ik de preciese kosten slecht
bijgehouden, maar kijk ik naar mijn pingedrag in deze periode dan kom ik op
ongeveer 70.000 Baht (± 1.500 €)